Προέλευση του αγωνίσματος
Το άλμα εις τριπλούν είναι ένα αγώνισμα του στίβου στο οποίο οι αθλητές επιταχύνουν μέχρι να αναπτύξουν τη μέγιστη ταχύτητα τους και να εκτελέσουν διαδοχικά ένα κουτσό και ένα βήμα στον διάδρομο και ένα άλμα στο σκάμμα.
Η ιστορία του αγωνίσματος ξεκινάει χιλιάδες χρόνια πριν. Η πρώτη αναφορά στο αγώνισμα έρχεται από τους ετήσιους αγώνες tail teann, οι οποίοι διεξάγωνταν στην πόλη Tell town της Σκοτίας από το 1829 προ Χριστού μέχρι το 554 προ Χριστού και αργότερα απο το 1166 μετά Χριστού ως σήμερα. Ένα από τα αγωνίσματα στους αγώνες ήταν το ΄΄γκιλ-ρουιθ΄΄ ή αλλιώς άλμα εις τριπλούν.
Ενώ δεν υπάρχουν καταγραφές πως το άλμα εις τριπλούν ήταν ένα από τα αγωνίσματα στο πρόγραμμα των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων, οι οποίοι λάμβαναν χώρα στην αρχαία Ολυμπία από το 779 π.Χ. – 352 π.Χ., μπορούμε να συμπεράνουμε, λόγω των επιδόσεων κάποιων αθλητών, οι οποίες ξεπερνούσαν τα 15 μέτρα πως στο πρόγραμμα των αγώνων υπήρχε κάποιο αγλωνισμα με μορφή τριπλούν το οποίο απαιτούσε 3 άλματα αντί για ένα όπως απαιτεί το άλμα εις μήκος που είναι αποδεδειγμένο πως ήταν ένα απο τα αγωνίσματα της αρχαίας Ολυμπίας.
Ένας από τους πρώτους φημισμένους αθλητές του αγωνίσματος ήταν ο Χιόνης της Σπάρτης ο οποίος συμμετείχε σε 3 Ολυμπιάδες ανάμεσα στις χρονολογιές 664-656 π.Χ. και ήταν διακεκριμένος σε δρομικά αγωνίσματα, στο άλμα εις μήκος και κατόρθωσε επίδοση 15,85 μέτρα στο τριπλούν.
Στα νεότερα χρόνια το αγώνισμα εισήχθη στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες στην Αθήνα το 1896 ώπου αντί για ένα κουτσό και ένα βήμα οι αθλητές έπρεπε να εκτελέσουν 2 κουτσά.
Εξέλιξη του αγωνίσματος
Τη δεκαετία 1880-1890, οι Σκωτσέζοι και οι Ιρλανδοί αθλητές θεωρούνταν οι καλύτεροι τριπλουνίστες. Το ανεπίσημο παγκόσμιο ρεκόρ το κατείχε ο Ιρλανδός Μάθιου Ρόζενγκρουε με 15,26 μέτρα. Εκείνη την εποχή το άλμα περιείχε 2 κουτσά και ένα άλμα όπως και στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το 1896 ώπου κέρδισε ο Αμερικανός Τζέιμς Κόννολλυ με άλμα στα 13,71 μέτρα ένα μέτρο μεγαλύτερη επίδοση από τον δεύτερο.
Από τους Ολυμπιακούς αγώνες του 1900 στο Παρίσι κάποιοι αθλητές ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν ένα κουτσό ένα βήμα και ένα άλμα. Ο Αμερικανός Μάιερ Πρινστάιν κέρδισε το αγώνισμα με επίδοση 14,47 μέτρα με τον Κόννολλυ να έρχεται δεύτερος. Ο Πρινστάιν υπερασπίστηκε επιτυχώς τον τίτλο του στους Ολυμπιακούς αγώνες του Σέιιντ Λούις το 1904 (ένα αγώνισμα στους αγώνες του 1900 και του 1904 ήταν το τριπλούν εν στάση ώπου και στους δύο αγώνες νικητής ήταν ο Αμερικανός Ρει Ίουρι γνωστός σαν ‘’ανθρώπινος βάτραχος’’ ο οποίος πήδηξε 10,58 μέτρα στους αγώνες του 1900 και 10,54 μέτρα το 1904).
Η πρώιμη επιτυχία της Ιρλανδίας στο τριπλούν συνεχίστηκε τον 20ο αιώνα με το ανεπίσημο ρεκόρ του Τζον Μπρέσνιχαν το 1906 με επίδοση 15,34 μέτρα. Ένας άλλος Ιρλανδός αθλητής ο Τίμοθι Άχερν κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου το 1908 με άλμα στα 14,92 μέτρα. Εκείνη την εποχή στις σκανδιναβικές χώρες έγινε πολύ γνωστή η τεχνική αναπήδηση , βήμα , αλμά . Στους Ολυμπιακούς αγώνες της Στοκχόλμης το 1912 οι τρείς πρώτες θέσεις κατακτήθηκαν απ’ο Σουηδούς . Η Νορβηγία είχε τρείς αθλητές στους δέκα πρώτους. Στους επόμενους αγώνες στο Άντβερπ το 1920 οι σκανδιναβοί τριπλουνίστες συνέχισαν να κυριαρχούν στο αγώνισμα . Ο Φιλανδός άλτης Βίλο Τούλος κέρδισε το αγώνισμα με τρείς Σουηδούς αθλητές να καταλαμβάνουν τις τρείς επόμενες θέσεις . Οι σκανδιναβικές χώρες άρχισαν να χάνουν την ισχύ τους από τους Ολυμπιακούς αγώνες του 1924 . Ήταν η σείρα των Γιαπωνέζων να αριστεύσουν στο αγώνισμα , με τον Μίκιο Όντα να κερδίζει το χρύσο στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1928 με επίδοση 15.21 μέτρα και τον Χουχέι Νανμπύ να κερδίζει το χρυσό στους αγώνες του 1932 στο Λος Αντζελες με επίδοση 15.72 . Οι Ιάπωνες αθλητές κατέκτησαν την πρώτη , δευτέρη και έκτη θέση στους αγώνες του Βερολίνου το 1936 με τον Ναότο Ταιμα να γίνεται ο πρώτος αθλητής που ξεπέρασε τα 16 μετρα . Μετά από τον πόλεμο ήρθαν στο προσκήν ιο οι αθλητές της ανατολίκης Έυρωπης με τους Ρώσσους να κερδίζουν τέσσερα χρυσά μεττάλια , κατά την περίοδο 1968-1980 , τρία εκ των οποίων κατακτήθηκαν από τον Βίκτορ Σανέγεβ . Το 1984 στο Λος Άντζελες ήταν η σειρά της Αμερίκης με τον Άλ Τζόυνερ να κερδίζει με άλμα στα 17.26 μέτρα. Οι αθλήτες της ανατολίκης Ευρώπης κυριάρχισαν ξανά στη Σεούλ το 1988 . Ο αμερικανός Μάικ Κόνλευ κέρδισε στη Βαρκελώνη το 1992 ενώ από τότε τα μετάλια έχουν μοιραστεί απο διάφορες χώρες.
Οι γυναικες αγωνίζονταν στο τρίπλουν αλλά όχι σε Ολυμπιακό επίπεδο . Η Ελίζαμπεθ Στάιν κατείψε το παγκόσμιο ρεκόρ με 10.32 επίδοση που επιτεύχθηκε το 1922 ένα ρεκόρ που καταρίφθηκε πολλές φορές στις επόμενες δεκαετίες . Το τριπλόυν γυναικών εισήχθη στους Ολυμπιακούς αγώνες για πρώτη φορά το 1996 στην Ατλάντα ώπου η Ινέσσα Κράβετς κέρδισε με επίδοση 15.50 μέτρα που παραμένει το Παγκόσμιο ρεκόρ μέχρι και σήμερα .
Το παγκόσμιο ρεκόρ στην κατηγορία των ανδρών είνα τα 18.29 μέτρα του Τζόναθαν Έντουαρτς στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1995 στο Γκέτεμποργκ. Το ρεκόρ του δεν έχει καταριφθεί ακόμα .
